KRE

Polacy na Haiti

Turystyka śladem historii

Poznaj tę historię

Wstęp

Polacy na Haiti to interaktywny projekt podróżniczy, turystyczny i edukacyjnyh, inspirowany historią polskich legionów wysłanych na Haiti w latach 1802-1804 oraz ich współczesnych potomków. Odwiedzamy i opisujemy miejsca historycznie związane z polskim szlakiem bojowym na terenie Haiti, Francji, Włoch, Hiszpanii i Niemiec.

Teksty zamieszczone w zakładkach Miejsca i Szlaki bojowe pochodzą bezpośrednio z pamiętników kronikarzy, rozkazów francuskich, gazet, książek historycznych, opracowań i wspomnień uczestników tamtych czasów. Autorzy projektu nie ingerowali w oryginalne teksty, niektóre opisy mogą być drastyczne i pisane archaicznym językiem. Dodatkowo informujemy, że wszelkie określenia semantyczne, były powszechne i akceptowane, w okresie, w którym dany utwór powstawał.

Jacmel

    "W tym czasie ustąpiły i inne posterunki pod wzmagającym się naciskiem wojsk jenerała Ferrou. W Jacmel Modzelewski z początku wstrzymywał nacierających, lecz później w miarę ubytku sił nie mógł się oprzeć. Cofnął się do kościoła, w którym (16 czerwca) do późnej nocy bronił się, lecz dla braku wody długo tam pozostać nie mógł, a że kościół był niezbyt od morza odległym, nocną porą wyszedłszy utorował sobie bagnetem przez oblęgających go murzynów drogę."

Port-de-Paix

"Gdy już podeszła awangarda niedaleko widety nieprzyjacielskiej, zatrzymał się podoficer, aż nad­szedł generał z podporucznikiem Pretwiczem. Oznaj­mił Pretwiczowi, że tu już stoi pikieta nieprzyja­cielska. Generał na to oświadczył, że potrzeba dotrzeć i przekonać się o nieprzyjacielu, ponieważ generał Dessalines idzie od Cap Français. Dlatego też nie mamy strzelać do murzynów, aż oni pierw­si zaczną, bo wtenczas dopiero przekonamy się, że to nieprzyjaciel. Polacy uwierzyli Krzyszofowi, ruszyli naprzód, ale widząc, że to nieprzyjaciel, zabierali się do strzelania." 

Cap Limbe

"Terenem działania dywizji była zachodnia część okręgu Le Cap z gminami Limbe, Borgne, Port Margot, Plaisance i Acul (na pograniczu równiny Artibonite). Protestowano, że Marmelade z tytułu położenia nie powinna należeć do dywizji."

Zobacz wszystkie miejsca

Podczas służby w armii Napoleona Bonaparte w latach 1797-1807 Polscy żołnierze przeszli szlakim najważniejszych bitew i potyczek ówczesnego okresu. Ślady ich szlaku można odnaleźć do dziś na terenach Włoch, Francji, Niemiec, Hiszpanii oraz Haiti.

CZYTAJ DALEJ

Szlaki bojowe

Legioniści

Z ponad 5000 polskich żołnierzy wysłanych na Haiti w latach 1802-1805, do Europy wróciło ok 200, a na Karaibach swój nowy dom znalazło ok 400 Polaków.

ZOBACZ WIĘCEJ

POLONIA NA HAITI

Z pierwszej Konstytucji Haiti

Art. 11. Żaden biały jakakolwiek byłaby jego nacja nie będzie mógł postawić nogi na terytorium Haiti jako Pan albo Właściciel.

Art. 12. Poprzedni artykuł nie będzie stosowany zarówno w stosunku do białych kobiet (...) W dyspozycji niniejszego artykułu są objęci Niemcy i Polacy naturalizowani przez rząd.

CZYTAJ DALEJ

PROJEKT POLACY NA HAITI

“najbardziej intrygujący projekt roku”

Polacy na Haiti to interaktywny projekt łączący w sobie elementy turystyki, historii oraz edukacji. Jego autorami są Łukasz Gosławski oraz Sławomir Świątek.

Rewolucja niewolników na Hiati to był „wybuch wulkanu”, który zastygł zaraz po erupcji. W 1793 roku Bookman, oczytany szaman, podczas nocnej modlitwy voodoo, inaugurującą  rewolucje haitańską, obiecał wszystkim, że każdy kto umrze w walce odrodzi się w nowym życiu w swojej ojczyźnie w Afryce. Rewolucja 1793-1804 to były lata zemsty na francuskich kolonizatorach. Naród siłą uprowadzony z różnych regionów Afryki po latach ucisku podniósł się z kolan, by walczyć na śmierć i życie o wolność.

Celem Napoleona było utrzymanie niewolnictwa w najbardziej dochodowej kolonii ówczesnego świata. Rewolucja zaczęła się w 1793 roku, udział Polaków datowany jest na lata 1802 i 1804, w tych czasach na Saint Domingue (Haiti) popłynęło ok 6000 Legionistów by wykonać wolę Cesarza. Polacy walczyli po stronie francuzów, jednakże wielu dezerterowało i przyłączało się do powstańców. Po zwycięskiej wojnie, niepodległe Państwo Haiti konstytucyjnie pozwoliło zamieszkać na wyspie Polakom, którzy po rewolucji nie wrócili do Europy.

W zakładce Polonia na Haiti, przedstawiamy wybrane miejscowości, w których do dnia dzisiejszego żyją potomkowie legionistów oraz współczesną działalność Polaków na Haiti.

 

Dofinansowano z Środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

CZYTAJ DALEJ