KRE

Polacy na Haiti

Turystyka śladem historii

Poznaj tę historię

Wstęp

Polacy na Haiti to interaktywny projekt podróżniczy, turystyczny i edukacyjnyh, inspirowany historią polskich legionów wysłanych na Haiti w latach 1802-1804 oraz ich współczesnych potomków. Odwiedzamy i opisujemy miejsca historycznie związane z polskim szlakiem bojowym na terenie Haiti, Francji, Włoch, Hiszpanii i Niemiec.

Teksty zamieszczone w zakładkach Miejsca i Szlaki bojowe pochodzą bezpośrednio z pamiętników kronikarzy, rozkazów francuskich, gazet, książek historycznych, opracowań i wspomnień uczestników tamtych czasów. Autorzy projektu nie ingerowali w oryginalne teksty, niektóre opisy mogą być drastyczne i pisane archaicznym językiem. Dodatkowo informujemy, że wszelkie określenia semantyczne, były powszechne i akceptowane, w okresie, w którym dany utwór powstawał.

Fond Blanc

Mała miejscowość w górach, która leży w sąsiedztwie z Cazale. Poprzez swoje bliskie położenie Fond Blanc i Cazale tworzyły mikro aglomeracje polonijną na Haiti. Podobnie jak w przypadku Cazale i tu osiedlali się polscy legioniści zaraz po odzyskaniu przez Haiti niepodległości. Wiele dokumentów o Fond Blanc zostało zniszczone podczas tragicznych dla polonii czasów w 1963 roku.

Cazale

Pierwszy polski żołnierz, który zamieszkał w Cazale nazywał się Zalewski, stąd nazwa miejsca Cazal, czyli dom Zalewskiego. Z biegiem czasu do Cazale przybywało więcej polskich żołnierzy, aby osiąść spokojnie w polonijnej wiosce. W tym czasie pewna grupa Brytyjczyków, próbowała wyrzucić Polaków z Cazale i zająć ich miejsce, ponieważ miejscowość leży blisko stolicy Haiti Port aux Prince, proceder ten został szybko powstrzymany przez ówczesne władze.

Fond des Blancs

Miejscowość się w departamencie Sud na Haiti w Aquin Arrondissement. Jest domem wielu ludzi polskiego pochodzenia, którzy przyłączili się do haitańskiego ruch oporu w czasie wojen napoleońskich, po zmianie stron z walk w pułkach francuskich. Po zakończeniu buntu zaoferowano im obywatelstwo haitańskie.

Zobacz wszystkie miejsca

Podczas służby w armii Napoleona Bonaparte w latach 1797-1807 Polscy żołnierze przeszli szlakim najważniejszych bitew i potyczek ówczesnego okresu. Ślady ich szlaku można odnaleźć do dziś na terenach Włoch, Francji, Niemiec, Hiszpanii oraz Haiti.

CZYTAJ DALEJ

Szlaki bojowe

Legioniści

Z ponad 5000 polskich żołnierzy wysłanych na Haiti w latach 1802-1805, do Europy wróciło ok 200, a na Karaibach swój nowy dom znalazło ok 400 Polaków.

ZOBACZ WIĘCEJ

POLONIA NA HAITI

Z pierwszej Konstytucji Haiti

Art. 11. Żaden biały jakakolwiek byłaby jego nacja nie będzie mógł postawić nogi na terytorium Haiti jako Pan albo Właściciel.

Art. 12. Poprzedni artykuł nie będzie stosowany zarówno w stosunku do białych kobiet (...) W dyspozycji niniejszego artykułu są objęci Niemcy i Polacy naturalizowani przez rząd.

CZYTAJ DALEJ

PROJEKT POLACY NA HAITI

“najbardziej intrygujący projekt roku”

Polacy na Haiti to interaktywny projekt łączący w sobie elementy turystyki, historii oraz edukacji. Jego autorami są Łukasz Gosławski oraz Sławomir Świątek.

Rewolucja niewolników na Hiati to był „wybuch wulkanu”, który zastygł zaraz po erupcji. W 1793 roku Bookman, oczytany szaman, podczas nocnej modlitwy voodoo, inaugurującą  rewolucje haitańską, obiecał wszystkim, że każdy kto umrze w walce odrodzi się w nowym życiu w swojej ojczyźnie w Afryce. Rewolucja 1793-1804 to były lata zemsty na francuskich kolonizatorach. Naród siłą uprowadzony z różnych regionów Afryki po latach ucisku podniósł się z kolan, by walczyć na śmierć i życie o wolność.

Celem Napoleona było utrzymanie niewolnictwa w najbardziej dochodowej kolonii ówczesnego świata. Rewolucja zaczęła się w 1793 roku, udział Polaków datowany jest na lata 1802 i 1804, w tych czasach na Saint Domingue (Haiti) popłynęło ok 6000 Legionistów by wykonać wolę Cesarza. Polacy walczyli po stronie francuzów, jednakże wielu dezerterowało i przyłączało się do powstańców. Po zwycięskiej wojnie, niepodległe Państwo Haiti konstytucyjnie pozwoliło zamieszkać na wyspie Polakom, którzy po rewolucji nie wrócili do Europy.

W zakładce Polonia na Haiti, przedstawiamy wybrane miejscowości, w których do dnia dzisiejszego żyją potomkowie legionistów oraz współczesną działalność Polaków na Haiti.

 

Dofinansowano z Środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

CZYTAJ DALEJ